Tadeusz Bury homepage
Tadeusz Bury homepage
prof.Alfred Rachalski "Matadorzy i eutanaści" (wersja polska)prof.Alfred Rachalski "Matadorzy i eutanaści" (wersja niemiecka)prof.Alfred Rachalski o eutanazji prof.Alfred Rachalski trochę historii
Umieranie czyli TANAZA jest zjawiskiem bardzo pospolitym. Dotyczy wszystkich ludzi, wszystkich organizmów. Mimo tego jest to temat pełen lęków i mitów, temat tabu.
Umierania można klasyfikować na różne sposoby. Najlepiej dychotomicznie. A więc np. na - własne i niewłasne (cudze), na - zakończone i niezakończone, na - rzeczywiste i nierzeczywiste (pozorne), a między innymi także na - świadome i nieświadome, czyli na - zamierzone i niezamierzone.
Przyczyny umierań niezamierzonych są bardzo różnorodne. Na przykład piorun, lawina, postrzał, wypadek samochodowy, pożarcie przez inne organizmy, gruźlica, zestarzenie organizmu itd. itd. Często, oprócz tak nazywanych przyczyn bezpośrednich, wymienia się jeszcze przyczyny pośrednie. Ludzie na ogół mniemają, że są im wiadome także pośrednie przyczyny umierań. I tak, w przypadku piorunu, nawet tego z jasnego nieba, sprawcą bywał Zeus, lawiny - nadejście wiosny, postrzału - wystrzał, wypadku samochodowego - gołoledź, gruźlicy - pocałunek gruźlika, zestarzenia - wola boska.
Drugim rodzajem umierań są umierania zamierzone tj. powodowane przez świadomego człowieka. Zakładam, że tylko człowiek bywa niekiedy świadomym organizmem, świadomym udziałowcem umierania. Świadome umieranie czyli świadomą tanazę nazywamy uśmiercaniem albo lepiej z grecka TANAZJĄ. W ten sposób uwalniamy się od skojarzeń z wyrazami budzącymi emocje, jak na przykład mord, samobójstwo lub wybawienie.
Gdy znajdę się na drodze w charakterze pijanego pieszego lub pijanego kierowcy, to przyszły nieboszczyk nie będzie wynikiem zamierzonego umierania, ponieważ nie zaistniał świadomy jej sprawca. Gdy rzucę się pod samochód z zamiarem, aby sam zginąć, albo rozjadę kogoś na śmierć umyślnie, stanę się dawcą tanazji czyli TANASTĄ. Tak więc, aby zaistniała tanazja, musi zaistnieć świadomy jej dawca - TANASTA.
Inaczej mówiąc, aby nastąpiła tanazja, stosunek dawcy do tanazji musi być pozytywny, dawca musi chcieć uśmiercenia, musi traktować tanazję jako swoje pragnienie, czyli swoje DOBRO.
Wszelkie uśmiercenia, wszelkie tanazje możemy z kolei podzielić ze względu na stosunek do nich ich biorców. Otóż gdy stosunek biorcy tanazji do niej jest negatywny, czyli gdy po prostu uśmiercany nie chce uśmiercenia, a jego ewentualne uśmiercenie nie jest dlań żadnym dobrem lecz nieszczęściem, wówczas tego rodzaju tanazję nazywamy MATANAZJĄ. W przeciwnym przypadku, tj. gdy stosunek do tanazji potencjalnego, świadomego biorcy jest pozytywny, gdy bywa, że jako biorca pragnie uśmiercenia, wtedy i tylko wtedy ten rodzaj tanazji nazywamy - EUTANAZJĄ.
W przeciwieństwie do matanazji, z jej pozytywnym dawcą - MATANASTĄ i negatywnie usposobionym biorcą, eutanazja może być albo altruistyczna albo egoistyczna. Obok pozytywnego EUTANASTY - dawcy, istnieje bowiem pozytywny EUTANASTA - biorca, który z kolei może się kierować dobrem innych dokonując eutanazji altruistycznej, albo kierować się własnym dobrem dokonując eutanazji egoistycznej.
Matanazja jest zawsze z definicji egoistyczna, bo jest rezultatem działania tylko matanasty, z jego myślą o własnym dobru, o własnej korzyści lub o korzyści tak zwanych "swoich", tj. ludzi, pragnących też uśmiercenia biorcy w ich wspólnym interesie, a wbrew życzeniu biorcy.
Na pytanie jaka może być liczba tych "swoich", z którymi identyfikuje się bardzo często matanasta, odpowiedź jest następująca: teoretycznie liczba dowolna, od zera do liczby równej wszystkim świadomym ludziom świata. Tyle tylko, że w tym drugim krańcowym przypadku ów konkretny matanasta straciłby rację bytu, bo znikliby "obcy", tj. ludzie nie należący do jego własnych wspólnot. Nie ma jednak szansy na coś takiego. Zawsze istnieją matanaści, którym nie brakuje ludzi traktowanych przez nich jako "obcy".
Powody tanazji mogą być dwojakie. Albo zdobycie lub obrona pewnych rzeczy albo pozbycie się pewnych rzeczy lub obrona przed nimi. Te pierwsze rzeczy są pożądane, są oceniane dodatnio, są DOBRAMI, te drugie są oceniane ujemnie, nie są pożądane, nie są dobrami.
Przykłady DÓBR:
Tak zwane dobra konsumpcyjne, narzędzia, terytoria, pozycje we wspólnotach (podporządkowane lub nadrzędne), własne istnienie, istnienia "swoich", dowody na istnienia pośmiertne czyli na "nieśmiertelność" (mumie, sarkofagi, relikwiarze, groby, cmentarze) oraz ich kopie: rzeźby, obrazy, zapisy dźwiękowe, opisy słowne pisane, wreszcie przeróżne ich symbole i wyobrażenia, na jawie i we śnie.
Przykłady MATANAZJI:
(1) Matanazja dokonana celem:
Matanazja ze względu na jej motywację to taka tanazja, takie uśmiercanie, w którym, tylko dawca matanazji jawi się sobie i "swoim" jako osoba dobroczynna, dzielna, zdobywcza, sprawiedliwa, godna uznania i nagrody. Jako wybawca, bohater, obrońca "swoich", obrońca własności, czci, "świętości życia", wiary itd. Natomiast biorca matanazji jest postrzegany przez dawcę i jego "swoich" jako złoczyńca, osoba godna potępienia, zemsty, kary, jako "obcy", jako podczłowiek, "psubrat", dręczyciel, najeźdźca, grabieżca, zaborca, krwiopijca, inowierca, wiarołomca, świętokradca itd. Tak więc dawca uśmierca biorcę posiłkując się motywacjami typu ekonomicznego, etnicznego, ideologicznego.
Przykłady EUTANAZJI altruistycznych i egoistycznych:
(2) Eutanazja altruistyczna tj. tanazja dokonana przez jedną
osobę na innej osobie cierpiącej fizycznie lub psychicznie
i domagającej się uśmiercenia bezpośrednio albo pośrednio.
(3) Autoeutanazja egoistyczna tj. tanazja dokonana na sobie
celem przeciwstawienia się cierpieniom własnym - fizycznym
lub psychicznym.
(4) Autoeutanazja altruistyczna tj. tanazja dokonana na sobie
celem przeciwstawienia się cierpieniom innych osób ("żywe
torpedy", zbawcy).
U W A G I
*/ Tanazja jest dla jej dawcy (tanasty) pragnieniem dominującym nad wszystkimi innymi jego pragnieniami. Jest ona w chwili dokonywania tanazji najsilniejszym, największym dobrem, największą wartością dodatnią. Gdyby było inaczej, nie doszłoby do tanazji.
*/ Jest rzeczą znamienną, że eutanazja jest czymś wyjątkowym, zdarzającym się niezmiernie rzadko, w przeciwieństwie do matanazji, która jest wydarzeniem więcej niż pospolitym. Rzec można chlebem powszednim wpisanym w ludzką kondycję.
*/ Zasadniczą cechą matanazji, jest jej jednostronność. Celem matanazji jest uśmiercenie tylko biorcy przez dawcę (tanastę). Tak więc obserwując walkę dwóch osób nie dajmy się zwieść pozorom. Mamy do czynienia nie z jedną, ale z dwiema matanazjami. Usiłowanymi lub dokonanymi. Natomiast z jedną tylko walką i ostatecznie często z jednym tylko uśmiercaniem doprowadzonym do końca.
P O D S U M O W A N I E
Istnieją cztery warianty tanazji:
| (1) | X | uśmierca | Y | świadcząc dobro | X | - MATANAZJA egoist. |
| ktoś | kogoś | sobie |
| (2) | X | uśmierca | Y | świadcząc dobro | Y | - EUTANAZJA altruist. |
| ktoś | kogoś | komuś |
| (3) | X | uśmierca | X | świadcząc dobro | X | - AUTOEUTANAZJA egoist. |
| ktoś | siebie | sobie |
| (4) | X | uśmierca | X | świadcząc dobro | Y | - AUTOEUTANAZJA altruist. |
| ktoś | siebie | komuś |
K O M E N T A R Z E
Wariant (1). Tanasta (X) uśmierca innego człowieka (Y) świadcząc dobro sobie (X). Wariant uśmierceń egoistycznych w ilości rzędu milionów przypadków rocznie, realizowany często przez zawodowych tanastów, działających w postaci zespołów podlegających państwom albo innym wspólnotom (np. wojsko, straż,) albo działając jako pojedyńczy człowiek. Celem jest zdobywanie dla siebie i dla swoich mienia (dobra) obcego albo obrony - mienia (dobra) własnego.
Wariant (2). Tanasta (X) uśmierca innego człowieka (Y) świadcząc dobro temu innemu człowiekowi (Y). Wariant o liczebności nieznanej, realizowany np. z litości, do niedawna tylko w sposób niejawny, jako że sprzeczny z aktualnie obowiązującymi kodeksami prawnymi. Od około 20 lat rozpoczął się ruch proeutanazyjny. W wielu państwach działają już towarzystwa proeutanazyjne. W kilku państwach eutanazja została nawet zalegalizowana. Wśród lekarzy opowiadających się jawnie za eutanazją dwaj są szczególnie znani: doktor Jack Kevorkian i doktor Christiaan Barnard - pierwszy transplantator serc.
Wariant (3). Tanasta (X) uśmierca siebie (X) świadcząc dobro sobie (X). Wariant uśmierceń egoistycznych, niezbyt liczny, rekrutujący się z tanastów działających niemal zawsze w pojedynkę. Na przykład celem uniknięcia cierpień fizycznych i psychicznych, uniknięcia przyjętych na siebie zobowiązań, uniknięcia hańby, szybszego trafienia do raju.
Wariant (4). Tanasta (X) uśmierca siebie (X) świadcząc dobro innemu człowiekowi (Y). Wariant niezwykle rzadki. Takimi są: japońscy kamikaze, takim jest Rajmund Kolbe (późniejszy o. Maksymilian Maria), takim jest wyobrażenie "Jezusa" w pojęciu chrześcijan, uznawane przez nich za zbawiciela.
| -d | - dawca (ja, "swoi") nie pragnący uśmiercenia, |
| +d | - dawca (ja, "swoi") pragnący uśmiercenia - TANASTA, |
| -b | - biorca (ja) nie pragnący uśmiercenia, |
| +b | - biorca (ja) pragnący uśmiercenia, |
| ALLO | - alloeutanazja +d # +b, |
| AUTO | - autoeutanazja +d = +b, |
| E | - egoistyczna tanazja, |
| A | - altruistyczna tanazja, |
| (1), (2), (3), (4) | - warianty |
TANAZA (umieranie)
/\
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
ATANAZJA (nieuśmiercanie) TANAZJA (uśmiercanie)
-d +d
(0) /\
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
MATANAZJA EUTANAZJA
+d, -b +d, +b
E /\
(1) / \
/ \
/ \
/ \
/ \
/ \
ALLO AUTO
+d ě +b +d = +b
A /\
(2) / \
dla / \
innego / \
- E A
dr Chr. Barnard (3) (4)
dr J. Kevorkian - -
samouśmierca
dla dla
siebie innego
kamikaze
o.R.Kolbe
"Jezus"
| (0) | ATANAZJA: Świetl. Pam. X odszedł na niczyje życzenie |
| (1) | MATANAZJA: Świetl. Pam. Y odszedł na cudze życzenie |
| (2)(3)(4) | EUTANAZJA: Świetl. Pam. Z odszedł na własne życzenie |
Webmaster - Tadeusz BuryStrona utworzona dnia 25-01-1998
przy pomocy programu Pajączek 3.0.1 lt
